Komórki nowotworowe ignorują naturalne sygnały prowadzące do śmierci, co prowadzi do ich niekontrolowanego namnażania. Nowoczesne terapie onkologiczne dążą do przywrócenia tych mechanizmów.
Programowana śmierć kontra chaos
W organizmie istnieją dwa główne rodzaje śmierci komórkowej. Apoptoza to uporządkowany, zaprogramowany proces, w którym komórka jest demontowana na małe fragmenty i „sprzątana” przez układ odpornościowy bez wywoływania stanu zapalnego. Kluczową rolę odgrywają w niej enzymy zwane kaspazami.
Przeciwieństwem apoptozy jest nekroza, czyli chaotyczny rozpad komórki, najczęściej w wyniku urazu lub niedotlenienia. Prowadzi ona do uwolnienia toksycznych substancji i wywołuje gwałtowną reakcję zapalną w otaczających tkankach, co jest procesem niekontrolowanym.
Śmierć komórki jako fundament życia
Programowana śmierć komórek jest niezbędna dla prawidłowego rozwoju organizmu już od etapu zarodkowego. To dzięki niej kształtują się narządy, takie jak mózg czy serce, a także formują się palce u rąk i nóg poprzez zanik łączącej je błony. Proces ten eliminuje nadmiarowe lub wadliwe komórki.
Mechanizm ten jest również kluczowy dla funkcjonowania układu odpornościowego, gdzie eliminuje się limfocyty, które mogłyby atakować własne tkanki. Ponadto, stała wymiana komórek, np. w skórze czy jelitach, gdzie stare obumierają, a ich miejsce zajmują nowe z komórek macierzystych, zapewnia regenerację tkanek.
Gdy komórki nie chcą umierać
W chorobach nowotworowych dochodzi do zaburzenia równowagi między podziałami a śmiercią komórek. Komórki rakowe nabywają zdolność do ignorowania sygnałów apoptozy, co w połączeniu z nadmiernym mnożeniem się prowadzi do rozwoju guza. Ich „nieśmiertelność” jest cechą patologiczną.
Dlatego jednym z najbardziej obiecujących kierunków w onkologii jest opracowywanie terapii, które mają na celu przywrócenie naturalnej zdolności komórek do apoptozy. Leczenie polega na aktywowaniu kaspaz lub blokowaniu białek hamujących proces śmierci, co zmusza komórki nowotworowe do samozniszczenia.
Źródło: https://next.gazeta.pl/next/7,172690,32365740,receptory-smierci-w-komorkach-nasz-organizm-precyzyjnie-planuje.html
