Naukowcy zidentyfikowali typ komórek macierzystych, które odgrywają kluczową rolę w powstawaniu najczęstszej formy raka jajnika. Odkrycie to może przyspieszyć rozwój metod wczesnego wykrywania choroby.
Rola komórek macierzystych w rozwoju nowotworu
Badania wykazały, że surowiczy rak jajnika o wysokim stopniu złośliwości rozwija się ze zmian przedrakowych, znanych jako STIC, w jajowodach. Nowe badanie, prowadzone przez dr Lan Coffman z University of Pittsburgh School of Medicine, sugeruje, że w procesie tym pomagają mezenchymalne komórki macierzyste, które nazwano „komórkami macierzystymi wysokiego ryzyka” (MSC).
Komórki te były obficie obecne w tkance pod zmianami STIC, a także, w mniejszej liczbie, w zdrowej tkance. Gdy badacze wszczepili myszom komórki MSC wysokiego ryzyka wraz ze zdrowymi komórkami jajowodu, u niektórych zwierząt rozwinął się rak jajnika, w części przypadków z przerzutami.
Mechanizm powstawania i „efekt pola”
Chociaż nie jest jeszcze jasne, czy komórki MSC są głównym inicjatorem transformacji nowotworowej, naukowcy uważają, że tworzą one sprzyjające „podłoże” dla rozwoju raka. Surowiczy rak jajnika stanowi około 70% wszystkich przypadków i często jest diagnozowany w zaawansowanym stadium.
Zaobserwowano również tak zwany „efekt pola”, gdzie komórki MSC wysokiego ryzyka znajdowały się w zdrowej tkance otaczającej zmiany STIC. Może to wyjaśniać, w jaki sposób zmiany te rozprzestrzeniają się do jajników. Dodatkowe eksperymenty wykazały, że komórki te mogą uszkadzać DNA w zdrowych komórkach jajowodu.
Perspektywy wczesnej diagnostyki i prewencji
Odkrycie to stwarza nadzieję na opracowanie nowych metod wczesnego wykrywania raka jajnika. Zespół dr Coffman planuje dalsze badania w celu zidentyfikowania markerów molekularnych, które mogłyby stać się podstawą testu diagnostycznego.
Taki test mógłby opierać się na analizie próbki krwi lub płynów pobranych z pochwy lub szyjki macicy. Nowe metody diagnostyczne byłyby szczególnie ważne dla kobiet z grupy wysokiego ryzyka, na przykład z odziedziczonymi mutacjami w genach BRCA1 i BRCA2.
Źródło: https://www.cancer.gov/news-events/cancer-currents-blog/2025/ovarian-cancer-stic-high-risk-mscs
