Wirus HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, może przyczynić się do niegroźnych brodawek skórnych, ale może też być przyczyną nowotworów. Najbardziej skutecznym sposobem na walkę z nim są profilaktyczne szczepienia. Na rynku dostępnych jest kilka preparatów – jednym z nich jest właśnie Gardasil 9. Co charakteryzuje tę szczepionkę? Jakie są wskazania i przeciwwskazania do jej podania?
Szczepionka na HPV Gardasil – co to za preparat?
HPV to nie jeden, a cała grupa wirusów, które mogą prowadzić do rozwoju raka szyki macicy, raka gardła, czy raka prącia. Wirus przenosi się głównie poprzez kontakty seksualne – dotyczy to zarówno seksu waginalnego, jak i oralnego, czy analnego.
Na polskim rynku dostępne są obecnie dwie szczepionki na HPV: Gardasil 9 oraz Cervarix. W tym artykule skupię się wyłącznie na tym pierwszym. Preparat Gardasil 9 to 9-walentna szczepionka przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego. Preparat zapewnia ochronę przed dziewięcioma typami HPV: 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 i 58. W praktyce oznacza to, że chroni organizm zarówno przed brodawkami narządów płciowych, jak również zmianami nowotworowymi w obrębie sromu, pochwy, odbytu i szyjki macicy.
Warto wiedzieć…
Do 2015 roku powszechnie stosowaną szczepionką na HPV był Gardasil 4. Preparat zapewniał znacznie węższy zakres ochrony. Obecnie nie jest już stosowany w ramach powszechnego programu szczepień.
Gardasil 9 – cechy preparatu
Szczepienie HPV Gardasil jest rekomendowane już u osób powyżej 9. roku życia. Preparat ma formę domięśniową – podawany jest zwykle w mięsień naramienny. Gardasil 9 to szczepionka rekombinowana, podjednostkowa. Już wyjaśniam, co to oznacza. Preparaty tego typu są produkowane metodami inżynierii genetycznej. To nowoczesne szczepionki, które uczą organizm rozpoznawać wirus HPV, ale jednocześnie nie narażają go na zakażenie.
Szczepienie preparatem Gardasil zapewnia pacjentom długotrwałą ochronę przed zakażeniem wirusem HPV. Ochrona utrzymuje się przez około 10 lat, przy wykonaniu pełnego cyklu szczepień.
Wskazania, przeciwwskazania i możliwe skutki uboczne
Prawdopodobieństwo zarażenia wirusem HPV jest szczególnie wysokie u osób, które rozpoczęły już współżycie seksualne, dlatego najlepiej zaszczepić się jak najwcześniej. Preparat Gardasil 9 to szczepionka, która może być stosowana już u dzieci i nastolatków. W przypadku dorosłych szczepienie jest zalecane do 26. roku życia. Wiele moich pacjentek przekroczyło już ten wiek, a chciałyby się zaszczepić. Czy mogą? Oczywiście, że tak! W przypadku starszych osób szczepienie nadal może być skuteczne, bo przecież nie każdy miał w swoim życiu kontakt z każdym typem wirusa HPV. W tym miejscu muszę obalić jeden mit, który mówi, że szczepieniu powinny poddawać się wyłącznie kobiety. To nieprawda! Mężczyźni są równie podatni na zakażenia i choć z oczywistych względów nie grozi im rak szyjki macicy, to może rozwinąć się u nich na przykład rak prącia, a poza tym infekcję mogą przekazać dalej – swoim partnerkom.
Przeciwwskazaniami do stosowania szczepionki Gardasil są:
- nadwrażliwość na jakikolwiek składnik preparatu,
- reakcja alergiczna po otrzymaniu dawki szczepionki Gardasil lub Silgard (inna nazwa szczepionki Gardasil 4).
Gardasil 9 jest ogólnie dobrze tolerowany przez organizm, jednak u niektórych pacjentów mogą wystąpić skutki uboczne:
- ból w miejscu wstrzyknięcia,
- obrzęk i/lub zaczerwienienie,
- bóle lub zawroty głowy,
- gorączka,
- nudności,
- wysypka i/lub pokrzywka.
Jak wygląda schemat szczepienia?
Schemat szczepienia Gardasil 9 obejmuje w przypadku osób dorosłych 3 dawki:
I dawka – wybrany dzień, oznaczony jako „dzień 0”.
II dawka – najlepiej 2 miesiące po pierwszym wstrzyknięciu.
III dawka – najlepiej 6 miesięcy po pierwszej dawce.
Możliwy jest inny schemat szczepienia, ale o tym decyduje lekarz. Należy jednak pamiętać, że wszystkie trzy dawki powinny zostać wstrzyknięte w ciągu 12 miesięcy. W przypadku dzieci liczba stosowanych dawek to 2.
Pamiętaj, że…
Pełną ochronę przed wirusem HPV zapewnia wyłącznie wykonanie całego cyklu szczepień.
Czy szczepionka HPV Gardasil 9 jest refundowana?
To pytanie często słyszę od moich pacjentek. Odpowiedź na nie brzmi: tak. Szczepionka od niedawna podlega refundacji, jednak jedynie w przypadku dziewcząt i chłopców w wieku 9-14 lat. U osób po ukończeniu 18. roku życia, Gardasil 9 jest refundowany tylko w 50%.
Warto wiedzieć…
Dzieci w wieku 14-18 nadal mogą skorzystać z refundacji. W tym przypadku jednak Powszechny Program Szczepień HPV rekomenduje szczepionkę Cervarix.
Źródła:
- https://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/czy-szczepionki-przeciw-hpv-objete-sa-refundacja/
- https://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/50-pytan-i-odpowiedzi-o-bezplatnych-szczepieniach-przeciw-hpv-dla-rodzicow-nastolatkow/
- https://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/kto-powinien-zostac-zaszczepiony-przeciw-zakazeniom-hpv-i-kiedy/