Rak krtani – rodzaje, objawy, rokowania i metody leczenia

Rak krtani szczególnie często dotyka mężczyzn, co ma ścisły związek z jednym z głównych czynników ryzyka – paleniem tytoniu. Jednak zgłaszają się do mnie kobiety u których również pada ta niełatwa diagnoza. Choć rak rozwija się stopniowo, to objawy raka krtani we wczesnym stadium bywają mylące i łatwo je zbagatelizować. Niestety, im później zostanie wykryty, tym większe zagrożenie dla życia. Istnieje jednak prosty sposób, by zyskać przewagę nad tą chorobą – wystarczy wiedzieć, na co zwrócić uwagę.

Nowotwór, który zaczyna się od chrypki – czym jest rak krtani?

To jeden z najczęstszych nowotworów złośliwych w obrębie głowy i szyi. Choć jego rozwój może przebiegać skrycie, konsekwencje bywają poważne – zwłaszcza w późniejszych stadiach.

Zmienione komórki najczęściej lokalizują się w obrębie głośni, ale rak krtani może obejmować również nadgłośnię lub przestrzeń podgłośniową. To właśnie miejsce występowania ma kluczowe znaczenie dla dalszego przebiegu choroby i możliwości leczenia.

Klasyfikacja anatomiczna (wg lokalizacji)

Rak głośniowy – zlokalizowany na strunach głosowych, objawia się wcześnie (np. chrypką), ma stosunkowo dobre rokowanie.

Rak nadgłośniowy – rozwija się powyżej strun głosowych, często późno daje objawy, bardziej agresywny.

Rak podgłośniowy – poniżej strun głosowych, rzadki i zwykle wykrywany w zaawansowanym stadium.

Typy histologiczne raka krtani

Rak płaskonabłonkowy (carcinoma planoepitheliale) – Najczęstszy (ponad 95% przypadków), powstaje z nabłonka wyściełającego krtań. Wyróżnia się:

• Rogowaciejący – wolniejszy rozwój, ale bardziej inwazyjny.
• Nierogowaciejący – szybciej rośnie, ale może lepiej reagować na leczenie.

Rak gruczołowy (adenocarcinoma) – Rzadki, wywodzi się z gruczołów śluzowych krtani.

Rak drobnokomórkowy i inne raki neuroendokrynne – Bardzo agresywne, dające szybkie przerzuty.

Chłoniaki i mięsaki – Sporadyczne przypadki, najczęściej w młodszym wieku.

Rak krtani – objawy, które łatwo pomylić z przeziębieniem

Wczesne symptomy raka krtani często przypominają objawy przeziębienia lub infekcji gardła, przez co łatwo je przeoczyć lub uznać za mniej groźne. Do najczęstszych objawów należą:

• Przewlekła chrypka
• Ból lub drapanie w gardle
• Trudności w przełykaniu
• Uczucie ciała obcego w gardle
• Suchy, uporczywy kaszel
• Powiększone węzły chłonne na szyi
• Zmiana barwy głosu
• Duszność lub świszczący oddech
• Niegojące się owrzodzenie

Oczywiście, zestaw i nasilenie objawów mogą się różnić u poszczególnych osób. Czasem przez dłuższy czas pojawia się tylko jeden symptom, co nie powinno jednak obniżać naszej czujności — szczególnie jeśli w przeszłości mieliśmy kontakt z czynnikami zwiększającymi ryzyko rozwoju raka krtani.

Przyczyny raka krtani – unikaj złych nawyków

Rak krtani rozwija się pod wpływem wielu czynników ryzyka - warto się zastanowić jak często my sami się na nie wystawiamy. Do najczęstszych przyczyn należą:

• Palenie tytoniu
• Nadużywanie alkoholu
• Długotrwała ekspozycja na substancje rakotwórcze
• Infekcje wirusowe, takie jak HPV
• Niewłaściwa dieta
• Przewlekłe stany zapalne dróg oddechowych
• Predyspozycje genetyczne

Ograniczenie wpływu tych czynników może znacząco zmniejszyć ryzyko zachorowania. Jeśli jednak objawy raka krtani już u nas występują powinniśmy zastosować zasadę 3 tygodni.

Jak szybko rozpoznać raka krtani – zasada 3 tygodni

Objawy raka krtani, o których była mowa wcześniej, łatwo początkowo uznać za oznaki niegroźnej infekcji. Warto stosować zasadę „3 tygodni” – prostą, lecz skuteczną regułę, która może pomóc we wczesnym wykryciu nowotworu.

Jeżeli którykolwiek z objawów utrzymuje się mimo upływu 3 tygodni, leczenia domowego i działania naturalnej odporności organizmu, to wyraźny sygnał, że czas skonsultować się z lekarzem. Tylko specjalista może wykluczyć lub potwierdzić, czy przyczyną nie jest nowotwór.

Jakich badań spodziewać się przy raku krtani?

Rozpoznanie raka krtani wymaga przeprowadzenia dokładnej diagnostyki, która pozwala nie tylko potwierdzić obecność nowotworu, ale także określić jego lokalizację, wielkość i stopień zaawansowania. W procesie diagnostycznym wykorzystuje się kilka istotnych badań:

• Wywiad i badanie fizykalne – lekarz ocenia stan ogólny pacjenta, bada szyję palpacyjnie i analizuje zgłaszane objawy.
• Laryngoskopia – pozwala na bezpośrednie obejrzenie krtani, strun głosowych i otaczających struktur, wykonywana jest za pomocą specjalnego lusterka lub giętkiego endoskopu.
• Biopsja – polega na pobraniu wycinka podejrzanej tkanki i wykonaniu badania histopatologicznego, które potwierdza obecność komórek nowotworowych.
• USG szyi – umożliwia ocenę węzłów chłonnych i sąsiednich tkanek pod kątem zmian sugerujących rozwój nowotworu.
• Tomografia komputerowa (TK) i rezonans magnetyczny (MRI) – dostarczają precyzyjnych obrazów krtani i tkanek sąsiednich, co pozwala ocenić rozległość guza oraz ewentualne przerzuty.

Najpopularniejsze sposoby leczenia raka krtani

Leczenie raka krtani zależy od wielu czynników, takich jak lokalizacja guza, stopień zaawansowania choroby, ogólny stan zdrowia pacjenta oraz jego preferencje. Celem terapii jest nie tylko usunięcie nowotworu, ale także zachowanie jak największej funkcjonalności krtani, w tym mowy i połykania.

1. Radioterapia
   We wczesnych stadiach raka krtani radioterapia jest często stosowana jako leczenie pierwszego wyboru. Pozwala na zniszczenie komórek nowotworowych przy zachowaniu struktury krtani, co jest istotne dla jakości życia pacjenta. W przypadku raka głośni napromienianie może być ograniczone do samej krtani, natomiast w raku nagłośni obejmuje również węzły chłonne szyi ze względu na większe ryzyko przerzutów.
2. Chirurgia/laryngektomia
   W przypadku wczesnych stadiów raka krtani możliwe jest przeprowadzenie zabiegów oszczędzających, takich jak częściowe usunięcie krtani czy usunięcie guza za pomocą lasera. Te procedury pozwalają na zachowanie funkcji mowy i oddychania. W bardziej zaawansowanych przypadkach konieczne może być całkowite usunięcie krtani (laryngektomia całkowita ), co wiąże się z utratą naturalnej mowy i koniecznością nauki alternatywnych sposobów komunikacji lub wsparcia protezą mowy.
3. Chemioradioterapia
   Dla pacjentów z bardziej zaawansowanym rakiem krtani, którzy nie kwalifikują się do operacji lub chcą uniknąć laryngektomii, stosuje się jednoczesną chemioradioterapię. Połączenie chemioterapii z radioterapią zwiększa skuteczność leczenia i daje szansę na zachowanie krtani. Jest to jednak terapia obciążona większym ryzykiem działań niepożądanych i wymaga dobrej kondycji ogólnej pacjenta.

Rak krtani ile się żyje? Rokowania

Wczesne wykrycie raka krtani

Jeśli rak krtani zostanie zdiagnozowany we wczesnym stadium, gdy nie doszło jeszcze do przerzutów do węzłów chłonnych, szanse na całkowite wyleczenie są bardzo wysokie. Statystyki pokazują, że 5-letnie przeżycie w takich przypadkach wynosi od 80% do nawet 95%. Dotyczy to zwłaszcza nowotworów zlokalizowanych w obrębie głośni, które są najczęściej wykrywane na wczesnym etapie ze względu na objawy, takie jak chrypka.

Późne wykrycie raka krtani

W przypadkach bardziej zaawansowanych, gdzie nowotwór rozprzestrzenił się na okoliczne tkanki lub węzły chłonne, 5-letnie przeżycie wynosi od 50% do 70%. Nawet w sytuacjach nawrotów miejscowych, leczenie chirurgiczne może zapewnić wieloletnie przeżycie u 40–50% pacjentów.

Znaczenie lokalizacji guza

Lokalizacja guza w krtani ma istotny wpływ na rokowania. Nowotwory zlokalizowane w głośni mają lepsze rokowania, z 5-letnim przeżyciem sięgającym 80%, podczas gdy raki podgłośniowe charakteryzują się niższym odsetkiem przeżyć 5-letnich.

Skuteczność leczenia raka krtani systematycznie rośnie, podobnie jak świadomość społeczeństwa na temat jego objawów. Zauważamy że, dzięki nowoczesnym metodom terapii oraz coraz lepszym formom wsparcia po zakończeniu leczenia, nowotwór krtani przestaje być wyrokiem – staje się poważnym, ale możliwym do pokonania wyzwaniem. Coraz więcej pacjentów wraca do pełni życia. Nie poddawaj się, rak to nie wyrok.

FAQ

Rak krtani jak się umiera?

W zaawansowanym stadium rak krtani może prowadzić do duszności, bólu, trudności z połykaniem i mówieniem, a także ogólnego wyniszczenia organizmu. Śmierć następuje zazwyczaj w sposób stopniowy, z narastającym osłabieniem i pod opieką paliatywną, która łagodzi objawy i zapewnia komfort pacjentowi.

Rak krtani w jakim wieku?

Rak krtani najczęściej rozwija się u osób po 55. roku życia, a szczyt zachorowań przypada między 60. a 70. rokiem życia. Choroba rzadko występuje przed 40. rokiem życia i częściej dotyka mężczyzn niż kobiety.