Co to są polipy? Czy to rak ?

Patologiczne zmiany w błonie śluzowej, które mogą pojawić się w obrębie różnych narządów – tak można scharakteryzować polipy. Zmiany te pojawiają się zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Polipy często wchłaniają się samoistnie, jednak część spośród diagnozowanych zmian wymaga leczenia. Czy polip to nowotwór? Jakie metody stosuje się w leczeniu tego typu zmian? I w końcu – jak wygląda polip i czy daje charakterystyczne objawy? To pytania, które często zadają moi pacjenci. Poniżej znajdziesz odpowiedzi.

Co to są polipy? Skąd się biorą?

W medycynie mianem polipa określa się miękki, guzowaty twór uwypuklający się powyżej poziomu błony śluzowej. Jak wyglądają polipy? Najczęściej zmiana ta ma kształt maczugi i jest przytwierdzona do podłoża szypułą – wąską nóżką, która rozszerza się ku górze. Zdarzają się także polipy płaskie, które pozbawione są wspomnianej szypułki. Tego typu zmiany są trudniejsze do wykrycia podczas badań obrazowych. Polipy występują pojedynczo lub w postaci mnogiej — ich średnica wynosi od 1 mm do nawet ponad 12 cm.

Powstawanie polipów w narządach wewnętrznych ma różne przyczyny. Obok uwarunkowań genetycznych, jedną z głównych przyczyn ich wystąpienia jest stan zapalny lub uraz. Na przykład polipy w nosie mogą być wynikiem alergii lub przewlekłego zapalenia zatok, zaś te występujące w żołądku bardzo często związane są z chorobą wrzodową. Stany zapalne z kolei najczęściej są powodem polipów odbytu, jelita grubego, a także polipów macicy.

Więcej o polipach macicy przeczytasz w naszym tekście: Polip szyjki i trzonu macicy.

Czy polipy są groźne?

Zwykle polipy są zmianami o łagodnym charakterze, jednak zdarzają się zmiany oznaczające nowotwór złośliwy. Aby potwierdzić lub wykluczyć obecność zmian nowotworowych zlecam pobranie fragmentu narośli lub jej całkowite usunięcie. Pobrany materiał wysyłany jest następnie do badania histopatologicznego, które pozwala jednoznacznie określić charakter zmiany.

Warto wiedzieć…

Ryzyko występowanie polipów w narządach wewnętrznych rośnie wraz z wiekiem, a niektóre ich odmiany są ściśle powiązane z konkretnymi grupami wiekowymi pacjentów. Doskonałym przykładem jest polip jelita grubego, który diagnozuje się najczęściej u pacjentów w wieku 30+. 

Rodzaje polipów

Polipy różnią się pomiędzy sobą wyglądem i pochodzeniem. Istnieje kilka podziałów polipów. Pierwszy z nich dzieli je na:

• Polipy zapalne – zmiany te powstają w wyniku u rozrostu błony śluzowej, który jest wynikiem przewlekłego stanu zapalnego.
• Polipy hiperplastyczne (rozrostowe) – to zmiany występujące w formie mnogiej, które w znacznej większości przypadków nie zagrażają zdrowiu ani życiu pacjenta.
• Polipy gruczolakowate – szacuje się, że około połowa z nich przekształca się w nowotwór złośliwy.

Inny podział opiera się na lokalizacji zmian na ciele. Tutaj najczęściej występującymi polipami są:

• polipy jamy nosowej,
• polipy jelita grubego lub cienkiego,
• polipy jamy lub szyjki macicy,
• polipy żołądka,
• polipy strun głosowych,
• polipy kanału słuchowego,
• polipy pęcherza moczowego,
• polipy pęcherzyka żółciowego.

Polip – objawy

Skąd właściwie pacjent może wiedzieć, że w jego ciele pojawił się polip? Charakter objawów uzależniony jest przede wszystkim od wielkości i lokalizacji polipa. Małe zmiany zwykle nie dają żadnych objawów. W przypadku polipów o większych rozmiarach możemy już mówić o objawach występujących w obrębie chorego narządu. W przypadku polipów nosa objawami charakterystycznymi będą trudności w oddychaniu, chrapanie i ropna wydzielina. Polip pęcherzyka żółciowego będzie objawiał się bólem w prawej górnej części brzucha, zaś na polip odbytu mogą wskazywać częste biegunki. Polipy w bardziej zaawansowanym stadium będą dawać następujące objawy:

• krwawienie z polipa, możliwe również w następstwie jego oderwania (jeden z charakterystycznych objawów polipów jelita grubego);
• zaburzenia węchu i smaku (w przypadku polipów nosa);
• nawracające infekcje (np. zatok przynosowych);
• zmniejszenie drożności danego narządu (np. polipy jamy nosowej);
• powstanie nowotworu złośliwego w polipie (dotyczy to polipów gruczolakowatych).

Diagnostyka polipów – na czym polega?

Większość polipów udaje nam się diagnozować metodą endoskopową. Badanie polega na wprowadzeniu do wnętrza ciała specjalnego wziernika zakończonego kamerą. Stosowane metody różnią się w zależności od miejsca występowania polipów. W przypadku zmian w obrębie przewodu pokarmowego, na przykład polipów jelita grubego, diagnostyka opiera się na kolonoskopii, podczas której wziernik wprowadza się do jelita grubego przez odbyt. Badanie to umożliwia lekarzowi ocenę błony śluzowej jelita. Jeśli podczas procedury wykrywamy polip, to możemy go usunąć, a następnie przesłać do badania histopatologicznego. Głównym celem badań histopatologicznych jest określenie czy zmiana jest łagodna, czy złośliwa. W przypadku podejrzenia polipów żołądka najczęściej stosuje się gastroskopię. To badanie endoskopowe, które polega na wprowadzeniu do organizmu pacjenta wziernika przez przełyk.

W diagnostyce polipów macicy podstawowym badaniem jest przezpochwowe badanie ultrasonograficzne (USG). W niektórych przypadkach ginekolog wykonuje też histeroskopię. Badanie to polega na wprowadzeniu do macicy endoskopu, który pozwala bliżej przyjrzeć się wnętrzu narządu i w przypadku wykrycia polipa, usunąć zmianę.

Lekarz może zlecić też wykonanie dodatkowych badań diagnostycznych. Bardzo często kieruję moich pacjentów na:

• Badania laboratoryjne, takie jak morfologia krwi i testy alergiczne, gdy mam do czynienia z polipami nosa.
• Badanie na obecność krwi utajonej w kale, gdy podejrzewam polipy jelita grubego.
• Spirometrię i RTG płuc w przypadku polipów w drogach oddechowych.

Jakie metody stosuje się w leczeniu polipów?

Wybór konkretnej metody leczenia polipów w dużej mierze zależy od ich lokalizacji, rodzaju oraz występowania konkretnych objawów. Niewielkie zmiany, takie jak polipy hiperplastyczne w jamie nosowej nie wymagają specjalistycznego leczenia. W przypadkach takich pacjentów zwykle zalecam obserwację zmian i ich kontrolę. Jeśli polipy nie ulegną samoistnemu wchłonięciu, zazwyczaj stosujemy leczenie zachowawcze środkami na bazie sterydów, inhalacje lub antybiotykoterapię. W sytuacji, gdy takie leczenie nie przynosi oczekiwanych efektów, konieczna jest polipektomia, czyli zabieg usunięcia polipów.

Usunięciu poddaje się polipy o średnicy powyżej 3 centymetrów. Zwykle stosujemy metodę endoskopową, która polega na wprowadzeniu do organizmu wziernika z końcówką tnąco-ssącą. Sama procedura jest mniej inwazyjna niż tradycyjny zabieg operacyjny i nie wymaga długiej rekonwalescencji. Wszystko odbywa się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym.

Operacja zwykle jest niezbędna w przypadku polipów o większych rozmiarach, a także w sytuacji gdy zmiana ma charakter złośliwy. U takich pacjentów często dochodzi nie tylko do usunięcia samego polipa, ale także do wycięcia fragmentu chorego narządu, na przykład jelita grubego.

Jakie są rokowania?

Większość polipów po usunięciu daje bardzo dobre rokowania, zwłaszcza jeśli mówimy o zmianach łagodnych. Muszę jednak w tym miejscu wspomnieć, że zmiany tego typu mają tendencję do nawracania. Dotyczy to w szczególności polipów nosa. Niezwykle ważne jest więc regularne monitorowanie swojego stanu zdrowia oraz stosowanie się do zaleceń lekarza prowadzącego.

Źródła:

1. https://zdrowie.nn.pl/artykuly/polipy-przyczyny-objawy-leczenie